Hyoho

Eli Steenput

Japanse krijgskunsten hebben een lange geschiedenis. De Japanse term voor krijgskunst is Hyoho (ook uitgesproken als heiho), wat meestal vertaald wordt als “strategie”. Dit is ietwat misleidend. Letterlijk betekent hyoho ongeveer “oorlog wet”. Ho betekent wet in de betekenis van natuurwet of principe dat een gebeuren leidt. Zeggen dat iets geleid wordt door een natuurwet impliceert dat de regels die bepalen hoe en waarom iets gebeurt, een onafhankelijk bestaan hebben, en door studie kunnen ontdekt worden. Dus hyoho betekent niet zozeer strategie in de zin dat men een truuk uitvindt om een tegenstander te verslaan, maar eerder een begrip van de karakteristieke wetmatigheden die het gedrag van een leger of een individuele vechter bepalen in gegeven omstandigheden. Wie deze wetmatigheden begrijpt zal ook in onverwachte omstandigheden juistew beslissingen kunnen nemen.

Er is een spreekwoord “Heiho wa heiho nari!”: “Hyoho is hyoho” dat berust op een woordspeling tussen hei oorlog en hei vrede, en dat betekent dat de natuurlijke wetmatigheden van oorlogvoering identiek zijn aan de natuurlijke wetmatigheden van maatschappelijk evenwicht. Hyoho verwijst naar de wetmatigheden van confrontaties, gewelddadig of niet. Het spreekwoord zegt dat het onmogelijk is echte hyoho te begrijpen zonder tegelijk een natuurlijk oprechte instelling te ontwikkelen.

Hyoho is niet hetzelfde als taktiek omdat het principes betreft die alle gebeurtenissen op het slagveld bepalen. Het is geen trukkendoos maar een inzicht in menselijk gedrag. De principes die menselijk gedrag bepalen op het slagveld zijn dezelfde principes die de samenleving sturen, omdat het centrale element van allebei het menselijk individu is. Hierdoor is een student van Hyoho een onderzoeker van de menselijke natuur en samenleving. Hyoho geeft de student de middelen zichzelf en de wereld rondom beter te begrijpen. Zelfs in de oudste vorm gaat krijgskunst over veel meer dan enkel vechten.

“Heiho wa heiho nari” herrinert ons eraan dat het oefenen van een krijgskunst een sociale interaktie is, de dojo is een microcosmos, een model voor de wereld. Wat we van elkaar leren in de dojo is rechtstreeks van toepassing op de grotere wereld. In de dojo kunnen we de dingen duidelijker zien door de ondubbelzinnigheid die gewelddadig conflict biedt. Op deze manier maakt Hyoho training het mogelijk te leren over het leven, conflictoplossing, omgaan met elkaar en met de samenleving in het algemeen, door middel van het inzicht dat we krijgen in onszelf en anderen. Training in de dojo laat ons toe met conflict om te gaan in een veilige en beheerste omgeving, en om geduld, moed en vastberadenheid te ontwikkelen als antwoord.

denk niet dat dit alles is
andere en betere technieken bestaan
de weg van het zwaard is ondoorgrondelijk
de wereld is wijd en vol variatie
hou dit in gedachten
en geloof nooit “ik ben de enige die weet”

Yamaoka Tesshu van Muto ryu