Osu

Eli Steenput

Wie al eens met karateka of in yoshinkan getraind heeft, zal wel al gemerkt hebben dat sommigen onder hen op ieder gepast en ongepast moment iets zeggen dat lijkt op ‘oess!’ Dit gaat soms gepaard met met de handen tegen de dijen kletsen. Dit is een ‘traditie’ die niet bekend is in Okinawa, waar karate vandaan komt, en ook in Japan niet algemeen is. Waar komt dit gebruik dan vandaan?

Meik Skoss van Koryu Books vertelt over zijn ervaring in Japan: “dat hele ‘osu’ gedoe is een ding van studenten, en dan nog voornamelijk van kinderen aan de minder goede scholen. De Yoshinkan en een paar karatedojo’s zeggen ook osu, maar de meeste "shakaijin" (volwassenen, serieuze mensen) beschouwen dat als tamelijk kinderachtig en belachelijk. In mijn karatedo dojo, een Goju-ryu school waar een persoonlijke leerling van Miyagi Chojun en Higa Seiko sensei les geeft, worden mensen die "osu" zeggen, vriendelijk vermaand dat dit niet gepast is in een dojo in Okinawa. De tweede keer zouden ze er iets minder vriendelijk op gewezen worden. Toen ik trainde aan de Aikikai Hombu Dojo op het einde van de jaren '70s, zeiden we het soms voor de grap. Dit ging als volgt: "Osu" (wat ook mannetjesdier kan betekenen) "Mesu" (vrouwelijk dier) "Kissu" "Dansu" "Chansu" "Pantsu" (engelse leenwoorden). Wel, ik heb niet gezegd dat het heel erg grappig of origineel was, we waren jonger toen.”

Robert Mustard was hoofd buitenlands lesgever aan de Yoshinkan Honbu Dojo in Tokyo, en heeft het volgende te vertellen over osu: “In de Yoshinkan Aikido van Shioda Gozo zegt men 'osu' bij het binnenkomen van de dojo, bij het begin van de les en als de sensei een techniek toont. Dit is een overblijfsel van Shioda sensei’s studies aan de Takushoku universiteit, waar de sportclubs het woord gebruikten als een soort groet. (Takushoku universiteit is ten andere berucht als bolwerk van zeer ver extreem rechts extremisme.) De betekenis van osu is ‘duwen, doorzetten’ in de zin van dat het de bereidheid uitdrukt de harde training te blijven volgen.”

Karl Friday, professor Japanse geschiedenis, zegt ons het volgende: “osu wordt gebruikt als een krachtige, ruwe groet in sommige delen van Osaka. De begroeting “osu” is echter niet hetzelfde woord als het werkwoord “osu” (duwen), en hoewel dit keer op keer herhaald wordt door westerse krijgskunstenaars, heb ik het nooit op deze manier horen uitleggen in Japan. Dit wil natuurlijk niet veel zeggen, hoeveel mensen kunnen de oorsprong van ‘hallo’ juist uitleggen? Het is niet uitgesloten dat de groet van dit werkwoord afgeleid is, maar er zijn minstens een dozijn begrippen die ook “osu” uitgesproken worden, en die veel waarschijnlijker zijn als oorsprong van de groet dan “duwen”. De meest voor de hand liggende is een afkorting van Ohayou gozaimasu (goede morgen, of beter, de eerste groet van de dag). Het probleem hiermee is dat in karate “osu” niet enkel als groet gebruikt wordt, maar ook als antwoord op een bevel enzo. Mijn eigen favoriete interpretatie is dat "osu" een aanpassing is van het klassieke werkwoord "osu," een zeer eerbiedige vorm van “zeggen”, zodat het kan betekenen “ik hoor wat u zegt”. Hoe het ook weze, in het hedendaagse taalgebruik is osu een erg ruw, bijna onbeleefd woord, dat bijna nooit gebruikt wordt buiten studentenclubs.”

De reden voor het gebruik van Japanse schooljongenspraat in sommige westerse dojos waar een krijgskunst uit Okinawa wordt beoefend, zal wel altijd een mysterie blijven.