Jodo en Iaido in Sittard

In het Euregionaal Sport- en Congrescentrum Sittard vond dit jaar de Europese Zomerstage plaats, van 10 tot 12 augustus voor Jodo en van 13 tot 15 augustus voor Iaido. Sakura Ternat zond een delegatie naar beide stages. De jodostage, bijgewoond door Sven Lanckmans en Jean Trembloy, was zeer interessant. Jean en Sven leerden de twaalf kihon en de eerste zes katas van seitei jodo. Voor de iaidostage werd het tweetal vervoegd door Eli Steenput. Deze stage telde meer dan honderd aanwezigen, wat voor de beschikbare ruimte nogal op het randje was. De beoefenaars werden verdeeld in divisies mudan/shodan, nidan, sandan en yondan/hoger. De eerste dag werd gevuld met ZNKR seitei iai, daarna werd overgeschakeld op Muso Shinden ryu. De mudan/shodan divisie beoefende Shoden Omori ryu, de nidan en sandan divisie Chuden Hasegawa Eishin ryu, en de anderen Okuden.

Deze stage bood minder dan de vorige stage in Amsterdam, er waren ook minder Japanse sensei aanwezig. Er werd niets aangeleerd buiten ZNKR iai en Muso Shinden ryu, in tegenstelling tot andere keren waar meerdere koryu konden beoefend worden. In de mudan/shodan divisie bijvoorbeeld werd de les haast uitsluitend gegeven door Anthony “Jock” Hopson, een goede lesgever maar met een eerder uitzonderlijke lichaamsbouw. Het was daarom enigszins ongelukkig dat Jock alle technieken moest demonstreren terwijl er een paar Japanners stonden op te kijken zonder iets te doen.

De organisatie liet dit jaar eerder te wensen over. Zo bijvoorbeeld hadden de organisatoren de inschrijvingsformulieren van een aantal Belgen niet, omdat hun eigen secretaris (van de Nederlandse Kendo Renmei) in het hospitaal ligt. In plaats van zich hierover flexibel op te stellen, werd deze mensen gezegd dat ze niet konden deelnemen voor ze een vervangformulier konden voorleggen getekend door de voorzitter van de Belgische federatie. Toevallig had Patrik als technisch directeur van de ABKF fotocopies van de formulieren mee, zodat alles zonder al te veel moeilijkheden toch nog in orde kwam. Ook de omkadering van het Sport- en Congrescentrum was nogal pover. Echt bier hadden we natuurlijk niet verwacht, maar dan nog viel het cafetaria echt tegen. Gelukkig waren we met een plezante groep, hetgeen uiteraard het voornaamste is.

In de inkom van het sportcentrum bevond zich een stand van Nosyuiaido, een Japans producent en verdeler van Iaido-materiaal, die werd open gehouden door Rick Polland, een kameraad van Eli. We waren verplicht hem ter hulp te roepen nadat Sven in zijn enthousiasme de kurigata van zijn saya gebroken had. Met wat superlijm was dit al gauw hersteld, en we maakten van de gelegenheid gebruik om Jean zijn zwaard uit elkaar te laten halen (hetgeen een heel werk was) en wat steviger in elkaar te zetten. Op die manier blijven we in de toekomst gespaard van zijn gerammel. Jean was zo blij dat hij de volgende dag een karton echt bier meebracht voor deze behulpzame mensen.

Zaterdagvoormiddag was voorzien voor de Europese Goodwill Taikai (Iaido wedstrijd). Hier behaalde Sven Lanckmans de derde plaats in de mudan/shodan divisie, en won een bronzen dinges. Spijtig genoeg kwam Sven in de rangschikking al vroeg uit tegen de uiteindelijke kampioen, anders had hij ongetwijfeld minstens zilver kunnen behalen. Sakura Ternat is zeer fier over deze bijzondere prestatie op Europees niveau van onze Sven (we hebben hem dus goed opgetraind).

De namiddag was gereserveerd voor Iaido Shinsa (examens). De theoretische proeven (vragen over geschiedenis, terminologie, filosofie en technische aspekten van Iaido) waren een dag eerder afgelegd, zodat er enkel demonstratie van een aantal katas (al of niet opgelegd) overbleef. In de jury zaten de senseis Ishido (8ste dan), Aoki (7de dan), Ishizaki (7de dan), Sakaguchi (7de dan), Matsuoka (7de dan), en Ota (7de dan).

Patrik De Muynck ging voor 6de dan, maar slaagde niet. Hij was nog maar net terug van een studiereis naar Michigan, waar hij op 8 augustus nidan examen Tamiya ryu aflegde voor Tsumaki Seirin Motonobu soke en Tsumaki Kazuo Genwa sensei, waardoor zijn demonstratie misschien iets teveel Tamiya ryu invloed bevatte naar de zin van de jury. De drie Belgische kandidaten voor 5de dan slaagden evenmin. Eli behaalde zijn 2de dan, en Sven zijn 1ste kyu (“bruin”). Voor Sakura Ternat was de stage dus een groot succes, dat na afloop uiteraard gevierd moest worden…

In de ZNKR zijn de graden enigszins anders georganiseerd dan in bijvoorbeeld Aikido. In aikido krijgt men tot eerste dan de graad in de club, en pas vanaf dangraden legt men examens af voor de federatie. In iaido is dit vanaf eerste kyu. De clubs zijn echter vrij om de graden tot eerste kyu zelf toe te kennen indien ze dit wensen. In de Sakura Ternat vinden we clubgraden overbodig, en laten we mensen deelnemen aan het examen eerste kyu voor de federatie wanneer ze er klaar voor zijn. Voor buitenstaanders kan het enigszins verwarrend overkomen dat men daardoor meteen naar eerste kyu kan overgaan.

In de Iaido federatie en in het algemeen in iedere gewapende kunst (jo, juken, ken, tanken, naginata, yumi…) wordt, in tegenstelling tot bij Aikido, de graad zeer ernstig genomen, er worden dan ook examens afgenomen voor promoties tot en met 8ste dan. Voor 8ste dan bijvoorbeeld moet de jury 14 leden tellen, alle 9de dan of 8ste dan hanshi (20 jaar ervaring als 8ste dan, en erkend door de hogere graden). In een vorige test waren er 800 kandidaten, waarvan er 6 slaagden. De minimumleeftijd is 45 en er is nog nooit iemand boven de 60 geslaagd (omdat het examen fysiek zo zwaar is). In de aikido federaties daarentegen worden graden boven 4de dan meestal “gegeven” als een soort blijk van erkentelijkheid, of door mensen aan zichzelf toegekend. In Iaido daarentegen is een dangraad een teken van technische bekwaamheid, als teken van erkenning (voor bestede tijd, bijdrage tot de verspreiding, etc) worden de aparte titels kyoshi, renshi en hanshi toegekend.

Als voorbeeld van het verschil tussen Aikido en Iaido graden kunnen we aanhalen hoe een bekende Vlaamse verzamelaar van graden zo enige tijd geleden zijn 5de dan Aikido “gekregen” heeft van Tamura sensei, maar nog steeds niet meer dan 1ste dan heeft behaald in Iaido.

We vragen dan nu even aan onze Europese medaillist Sven Lanckmans, Iaido ikkyu, Jodo mudan, Aikido witte gordel en Tai Chi Chuan zwaardkunstenaar, hoe hij met Iaido begonnen is:

SL: Dat is eigenlijk het Tai Chi zwaard dat mij daartoe gebracht heeft. Tai Chi is effektief maar die effektiviteit werd niet echt benadrukt waar ik trainde. Ik zocht al enkele maanden naar iets dat intensiever was en met het zwaard, maar op mijn internet zoektocht kwam ik altijd bij karate terecht. Toen heb ik op een dag een annonske gezien op de affiche van de crisisfuif van de meiskes van de aikido, en toen ik die tekening zag wist ik dat ik gevonden had wat ik al zolang zocht. Toen ben ik gaan zoeken in Ternat in het sportcentrum, maar daar stonden nergens aanduidingen of uren. In het cafetaria heb ik dan uiteindelijk gevonden dat de training op zaterdag was, en de volgende zaterdag stond ik daar.

Wat was uw eerste indruk?

SL: Dat zag er moeilijk uit, ik dacht dat dat jaren ging duren voor ik dat genoeg zou kunnen om met zo een echt zwaard te mogen trainen, maar ik zag dat wel zitten. Ik heb dat dan kata per kata beginnen leren. Ik heb ondervonden dat hoe beter ik mae (de eerste kata) kan, hoe beter de rest gaat. Jean had mij dat in het begin gezegd dat in mae 90% van de Iaido zit. Ik kon dat eerst niet geloven, mae zag er simpel uit. Tot ze begonnen opmerkingen maken en mij te verbeteren.

Hoe vond je dat dan om mee naar stages te gaan?

SL: Stages zijn noodzakelijk. De details van op de stage waren wel allemaal gezegd in de lessen. Ik vind stages belangrijk vooral om anderen van mijn niveau te kunnen bezig zien, zodat ik mij niet altijd alleen moet spiegelen aan Jean en Eli. Dan zie ik eens dat de anderen van mijn niveau ook maar knoeiers zijn.

Hoe was je eigenlijk bij die Tai Chi terecht gekomen?

SL: Eigenlijk is dat begonnen met dat fuilleton van Shogun op TV, ik mocht daar van mijn ouders niet naar kijken omdat dat te gewelddadig was, maar als ze mij naar bed stuurden zag ik het een en ander van onder de trap, en daarmee is mijn interesse begonnen. Ik ben dan zelf met de bo en de kusari beginnen oefenen, mijn eigen technieken uitgevonden met tegen de bomen te vechten. Dan heb ik eens een film opgepakt waar iemand Tai Chi leerde, en ik heb dat geleerd van in die film. Toen ben ik lessen gaan volgen, en daar hebben ze mij dan aan het Tai Chi zwaard voorgesteld.

Je bent dus feitelijk al 15 jaar aktief in de krijgskunsten?

SL: Als je het zo wil bekijken. Ik zat toen ook in een Boeddistische periode, dus ik wou een krijgskunst zonder gewelddadig fysiek kontakt, niet iets zoals karate bijvoorbeeld.

Waarom ben je dan nu met Aikido begonnen?

SL: Dat is jullie fout. Jullie hebben mij de noodzaak getoond om te leren wapentechniek naar ongewapende techniek om te zetten. Aikido gelijkt ook goed op Tai Chi omdat je ook de energie van de anderen gebruikt om hen tegen de grond te slaan.

Wij zijn heel kontent dat gij bij de club gekomen zijdt. En we zijn ook kontent dat ge Europees brons gewonnen hebt.

SL: Ik ben ook kontent.