Aikikai Theo Walravens Ternat nam deel aan de

Eerste Yudansha Stage Aikido ingericht door V.A.O.

op zondag 25 januari 1998

Samen met AIKIKAI FLANDERS en TOMIKI AIKIDO organiseerde onze club de eerste stage van hoge gordels in het kader van een samenwerkingsverband in Vlaanderen van verschillende aikidoclubs. Voorlopig wordt deze samenwerking V.A.O. (Vlaamse Aikido Organisatie) genoemd. De doelstelling van deze organisatie is een aikidogebeuren te organiseren in Vlaanderen voor alle aikidobeoefenaars op zulke wijze dat er onderling respect voor ieders kunnen wordt ontwikkeld en waar de verschillende aikidostijlen die vandaag te beoefenen vallen in het daglicht worden gesteld. Er werd overeengekomen dat elke aikidostijl zijn eigenheid en zelfstandigheid blijft behouden in de samenwerking.

Deze eerste stage werd op punt gesteld in samenwerking met de voornaamste lesgevers van de betrokken aikidostijlen in de organisatie. Met name waren dit voor:
AIKIKAI FLANDERS : Roger Claerman 6'de dan
Albert Merckx 5'de dan

AIKIKAI TERNAT : Theo Walravens 5'de dan
Jean Trembloy 4'de dan

JAPAN AIKIDO ASS. : Eddy Wolput 5'de dan
Gina Deweerdt 4'de dan

Voor alle duidelijkheid, deze drie groepen beoefenen allen aikido, maar er zijn verschillen in stijl die historisch gegroeid zijn en die afhankelijk zijn van de Japanse lesgevers die oorspronkelijk aan de basis lagen van de verspreiding van hun lesmethode.

AIKIKAI FLANDERS is sterk beinvloed door de aikido van de nieuwe aikidomeesters die naar Europa (Frankrijk) kwamen, bekende namen zijn hier TAMURA en SUGANO. Zij vertegenwoordigen de nieuwe aikidostijl ontwikkeld (na 1945) als een gestandaardiseerd onderrichtsysteem door de zoon en opvolger van Morihei UESHIBA, Kisshomaru UESHIBA. Deze stijl van aikidobeleving heeft vanaf de late 70'er jaren zeer ruime verspreiding gekregen. Aikikai Flanders situeert zich vooral in Oost-Vlaanderen en de streek rond Mechelen. Deze groep wordt geleid door Roger Claerman uit Gent en Albert Merckx uit Mechelen.

AIKIKAI THEO WALRAVANS TERNAT is een van de oudste aikidoscholen in Vlaanderen (°1969) en heeft vooral de invloed ondergaan van de eerste aikidomeesters die naar Europa (Frankrijk) kwamen; MINORU MOCHIZUKI (1951) en TADASHI ABE (1952) ook kan daarbij de invloed van NORO en MURASHIGE gerekend worden. Tevens heeft deze school steeds een grote invloed gehad uit het Brusselse in de persoon van Tony THIELEMANS die in 1967 als eerste in Belgie het gestandaardiseerde systeem van aikidobeoefening op basis van Nage-Waza en Katame-Waza publiceerde.

JAPAN AIKIDO ASSOCIATION vertegenwoordigt Tomiki Aikido. Dit is een van de aikidostijlen die eigenlijk een buitenbeentje zijn in de algemene aikidobeoefening. Zij erkennen dat het wedstrijdelement en competitie een plaats hebben in de normale aikidobeoefening. Zij leggen er wel de nadruk op dat dit element niet de hoofzaak is en dat systeem bestaat uit een reeks van vaste kata (opgelegde oefeningen). Dit systeem werd ontwikkeld door een zeer bekende leerling van de Morihei Ueshiba en eveneens van Jigoro Kano, namelijk door Kenji TOMIKI. De belangrijste leraar in Vlaanderen is Eddy WOLPUT die vooral in het Antwerpse actief is.

Hier volgen de reacties die wij opgevangen hebben tijdens en na de stage van de deelnemers. Er dient wel gezegd dat deze opmerkingen en indrukken dienen verstaan te worden vanuit de stijl van de waarnemers.

Tomiki Aikido: Zij begonnen met een oefening om het evenwicht te verbreken: KUZUCHI.
Van daaruit stapten zij over naar grepen die wij kennen: met de eerste beweging nemen van een hand en dit dan omhoogbrengen waardoor de tegenstander in een onevenwichtige positie kwam, waarbij wij wel opmerkten dat de tegenstander hier het spel diende mee te spelen. Van daaruit bouwden zij verschillende grepen uit. Er werd sterk de nadruk gelegd op het zacht vastpakken van de tegenstander, maar men diende de tegestander wel te blijven vasthouden om aan de greep toe te komen. Bij hun manier van lesgeven werd de rol van UKE ook ondergaan door de leraar (de hoogste dangraad). Bij het einde toonden de lesgevers enkele reeksen KATA die zeer beheerst overkwamen.

Theo vond de uitleg van Wolput zeer goed over het uitvoeren van yonkyo, waarbij de pols geplooid word als men de druk uitvoert.

Aikido Ternat: Wij kregen de opmerking van enkele beoefenaars dat er bij het tonen van de grepen door Theo weinig uitleg werd gegeven. Dit waren zij niet gewoon. De beoefenaars van de Tomiki aikido waren wel enthousiast over de laatst getoonde greep (Koshi Nage over de armen genomen). Zij merkten ook op dat onze stijl kort op de tegenstander speelde zonder veel gedraai en gekeer, heel efficient. Volgens hen ligt dit zeer dicht bij zelfverdediging.

Theo heeft zeer kalm gedemonstreerd, hij heeft struktuur in zijn les gelegd en heeft de anderen niet proberen nadoen, waardoor de essentie van de aikidostijl van onze club duidelijk tot uiting kwam. Hij gaf de minste uitleg, maar toonde de meest praktische oefeningen, b.v. goed stevig vastnemen en duidelijk verplaatsen. Theo toonde ook de meeste variatie en toonde de grepen en worpen vanuit verschillende aanvallen. Theo speelde ook zelf de rol van UKE.

Het nemen langs achter over de armen en koshinage werd enkel goed begrepen door enkele beoefenaars van Tomiki aikido, Flanders had daar grote problemen mee. Iets waar zowel Tomiki als Flanders last mee had was het nemen langs achter (b.v. twee polsen) zonder er onderdoor te gaan. Wij hadden dan weer moeite met de vorm van evenwicht verbreken van Tomiki, want onze verplaatsingen zijn anders. Flanders had moeite bij de korte uitvoering van de grepen van Aikikai Ternat.

Om af te sluiten toonde Theo enkele speciale technieken waaronder JUJIGARAMI en KOSHI NAGE. Bij zijn demonstratie op het einde met de BOKKEN werden enkele schoonheidsfoutjes gemaakt, die waarschijnlijk niemand gezien heeft.

Flanders Aikikai: De lesgever (Roger Claerman 6'de dan) ging meer de filosofische weg op. (Albert Merckx 5'de dan deed helaas niet mee, hij stond in voor de organisatie van het leggen en opruimen van de matten). Hier diende alles vloeiend te zijn en als de tegenstander u vast had dan was het te laat. Men kreeg hier de meeste uitleg en de minste tijd om iets te doen. Zij maken graag grote cirkels maar pakken niet graag iemand vast. Men moest veel draaien, hoewel de leraar zelf eigenlijk geen of weinig verplaatsingen deed, hier kwam veel eigen interpretatie van de leerlingen aan te pas. Er werd geen nadruk gelegd op de gevechtshouding. Bij de uitvoering van IKKYO toonde Flanders geen afwerking. De leraar heeft enkel les gegeven en speelde nooit de rol van UKE. Hij deed geen vallen, zijn aanvallers daarentegen vielen heel vlug. Hier ligt toch wel een mentaliteits verschil met de andere twee groepen. Er werden geen speciale technieken getoond.

Om af te sluiten liet Flanders enkele van de leerlingen een soort randori uitvoeren, waarbij wij opmerkten dat deze demonstratie enigszins anders was dan wat de leeraar vooraf had uitgelegd, op sommige momenten ging het er hard aan toe en technisch zeer goed. Dit idee van Flanders, namelijk ook de leerlingen worpen te laten uitvoeren, valt te overwegen voor een volgende demonstratie.

TOT BESLUIT: De samenwerking op de mat werd als heel positief ervaren door alle deelnemers. Er was veel respect voor de andere manier van werken, men probeerde zich aan te passen aan wat iedere leraar naar voor bracht. Deze manier van werken heeft als voordeel dat de persoonlijke horizon van aikido uitvoering verbreed wordt vanuit de stijl die men heeft en men een beter inzicht krijgt in de andere aikidostijlen met betrekking tot principes en bewegingen.

Stage te Mechelen: een ooggetuigenverslag van Serena

Het was een zonnige, koude dag. We verzamelen in Ternat, om vervolgens gezamelijk naar Mechelen te vertrekken. De meesten waren heel kalm, maar persoonlijk voelde ik me als een kind dat voor de eerste keer naar de kermis mag gaan. Ik had immers geen flauw benul van wat ik zou zien, hoe het er aan toe zou gaan, en was ook een beetje nerveus omdat ik vreesde een beetje in de weg te lopen.

Het was een rustige rit met weinig verkeer en aanvankelijk had Jean, die aan het hoofd van de colonne reed, geen enkele moeite om aan de hand van een primitief getekend landkaartje "de weg te vinden". Op een bepaald moment zijn we echter wel even van de juiste route afgeweken, maar al na enkele minuten was deze eerste en laatste hindernis overwonnen. Eenmaal aangekomen werd iedereen als op bevel veel zakelijker. Waar waren de kleedkamers? Konden ze worden afgesloten? Waren de andere sensei (leraars) al aangekomen? Kon de zaal (die niet echt op een dojo leek) al betreden worden? En nog tal van praktische vraagjes.

Mij hield er een andere vraag bezig: kon ik als niet-deelnemer de zaal betreden en zo niet, er toch nog iets van zien? Ik was dan ook opgelucht toen bleek dat de wand, die de cafetaria scheidde van de zaal, grotendeels uit glas bleek te bestaan. Desgewenst kon ik dus ook van hieruit het gebeuren volgen. Mijn angst bleek ongegrond. Niemand maakte bezwaar tegen mijn aanwezigheid. Ik was trouwens niet de enige toeschouwer.

De organisatie kwam me wat primitief over. Het stoorde me een beetje dat er eerst moest gewacht worden tot de voetbalmatch was geëindigd, en dat er daarna kostbare tijd werd verspild omdat de matten nog op de juiste plaats moesten gelegd worden. Maar ja, ik geef het toe: in Ternat zijn we nu eenmaal verwend met een eigen zaal en vaste matten. Het was natuurlijk niet allemaal negatief. Eerlijkheidshalve moet ik er aan toe voegen dat de beschikbare matruimte ruim voldoende was om elke deelnemer, en het waren er veel, de kans te geven om de getoonde grepen te kunnen inoefenen. Ere wie ere toekomt.

Er waren drie sessies voorzien, en elke sessie bestond uit +/- 45 minuten (pauzes niet meegerekend). De les van de eerste sensei stelde me echter teleur. Allereerst was de man duidelijk niet op zijn gemak en sprak hij met een heel bedeesd stemmetje. En ten tweede leken zijn grepen absoluut op niets dat ik met aikido associeer. Toegegeven: het was een heel ander soort aikido, maar op een bepaald moment dacht ik echt dat ze aan het dansen waren. Vergeef me sensei nr. 1, maar vanaf nu ken ik er een paar leuke danspasjes bij. Ik had trouwens de indruk dat ik niet de enige was die er zo over dacht. De derde sensei fronste herhaardelijk de wenkbrouwen, en er was een vreemde onrust waar te nemen onder de deelnemers. Tussen het gewriemel op de tatami kon je er zo degenen uithalen die tot deze "club" behoorden. Het waren namelijk de enigen die verrukt naar hun sensei staarden.

Als tweede kwam Theo aan de beurt. Theo, het is niet omdat ik je ken, maar je verdient een pluim. Het was een heldere uiteenzetting en iedereen hing aan je lippen. Na de eerste oefening kwam de stemming er echt in. Ik zag dan ook veel glunderende gezichten. Ze leerden iets nieuws. Ze konden zich uitleven. Ze genoten gewoon! Toen demonstreerde je de greep waarbij de tegenstrever zijn armen rond de schouders legt en je in principe niet veel meer kunt doen. Je toonde hen hoe je je tegenstrever over je rug kunt gooien zonder zelf je evenwicht te verliezen en het overwicht van de situatie te behouden. Theo en Jean hebben een paar keer gedemonstreerd, doch na de eerste keer had ik vooral oog voor de reacties op de tatami. Ongeloof, verbijstering, en blikken van "zal ik dat wel kunnen?" of "wat is dat in godsnaam?". Dezelfde reacties daarna op de mat. Het was ook een beetje grappig. Stoere binken die bezweken onder het gewicht van vederlichte meisjes, en schriele mannetjes die probleemloos veel zwaardere tegenstanders vloerden. Het was, ja, een beetje surrealistisch. Als besluit gaven Theo en Jean een demonstratie met de bokken. Duidelijk en goed afgewerkt. Het applaus was gemeend. Nogmaals proficiat.

De derde sensei werkte al een tijdje op mijn zenuwen. Hij liep constant rond, bleef maar met zijn wenkbrouwen fronsen alsof niets goed genoeg was en nam de moeite niet om de grepen van de andere sensei's te oefenen. Wat ook de reden was, het getuigd mijn inziens niet van respekt. En respekt heeft volgens mij niets te maken met het aantal behaalde dan's. Maar goed. Ik was onder de indruk van de demonstratie. Eerlijk is eerlijk: de grepen waren goed afgewerkt. Ik heb alleszins geen fouten kunnen ontdekken. De verplaatsingen stonden me echter niet aan. Of ze waren te klein, of ik kon niet volledig volgen. Ik ben tenslotte een leek. Maar wat me vooral opviel, was de schow die rond de hele demonstratie hing als een onzichtbare sluier. De manier waarop de tegenstrever zat te wachten tot de sensei zijn betoog eindigde bijvoorbeeld. De man wachtte in een geknielde positie met kaarsrechte rug en de ogen op de sensei gericht. Later verklaarde hij me dat het een teken van respekt was. Wel, ieder zal daar zijn eigen mening over hebben. Ik vond het gewoon mooi. Misschien is het geen slecht idee om bij toekomstige initiaties dit aspekt een beetje uit te buiten om nieuwe leden aan te trekken. De aikido-microbe krijg je immers pas echt als je eens hebt meegedaan. En... je moet ze natuurlijk eerst op de tatami krijgen!

Ik was echt beniewd naar de afsluiting van de derde sessie, maar ik kwam bedrogen uit. De sensei nam niet de moeite om zijn eigen grepen nogmaals te demonstreren, maar liet er twee van zijn leerlingen voor opdraaien. Heel aardig natuurlijk, ware het niet dat ze iets totaal anders demonstreerden dan de vooraf getoonde grepen. Het was een goede show, doch omdat ze zich echt wilden bewijzen waren ze een beetje te wild.

Achteraf in de cafetaria voelde ik me net een vlieg die alles hoort en ziet zonder zelf gezien te worden. De drie groepen waren allemaal op de één of andere manier onder de indruk van de andereen, maar (natuurlijk) vonden ze hun manier de beste. Ikzelf was een beetje afwezig, mijn hoofd gevuld met alle indrukken en emoties van de afgelopen drie uren. Op de terugweg was ik zo stil dat Jean zelfs even checkte of ik wel in de wagen zat. Geloof me, er zijn niet veel dingen of mensen die mij kunnen doen zwijgen. Ik hoop dan ook dat ik in de nabije toekomst nog een stage zal kunnen bijwonen.

Juniorenstage van de Vlaamse Aikido Organisatie
zondag 22 februari 1998 te Mechelen

Vooreerst danken wij het gemeentebestuur voor het ter beschikking stellen van de gemeentebus, waardoor het ons mogelijk werd gemaakt om in groep naar Mechelen te gaan. Wij waren met 11 jongeren van onze club aanwezig, samen met Jean en Nathalie die een deel van het lesgeven voor hun rekening namen, en verschillende ouders, Jean-Louis stond in voor de administratieve organisatie, hij had onze verbandkist meegenomen, welke wij niet hebben moeten gebruiken en hij heeft onze deelnemers ook laten drinken in de cafétaria tijdens de pauze zoals afgesproken met Theo (Theo kon jammer genoeg niet aanwezig zijn daar hij bij een werkongeval zijn voet gebroken heeft), Marc en Eli waren ook meegekomen en hebben onze twee lesgevers een beetje bijgestaan door een oogje in het zeil te houden en zij hebben ook enkele foto's getrokken tijdens de stage.

De stage zelf verliep zeer geordend, onze jongelui kenden hun technieken zeer goed en zij letten ook zeer goed op als de lesgevers van Tomikiaikido, Gina en Tim les gaven. Hun aandacht bleef bij het aikido gedurende de hele stage, wat wel een hele prestatie is daar er bijna drie uur les werd gegeven. Dit laatste geld ook voor de junioren van de andere clubs. Nathalie en Jean zijn zeer fier op hun prestatie. Wij mochten tevens van de andere deelnemers en van het publiek felicitaties ontvangen voor de mooie randori die Nathalie uitgevoerd heeft met Jean. In die actie kwam het verschil tot uiting met de andere aikidostijl, onze aikido kwam soepelder en ronder over. Ook tijdens het vallen werd ons gevraagd om het verschil in de val uit te leggen. Nogmaals een grote proficiat voor allen die deelnamen en op vraag van de deelnemers en hun ouders zal er nog zo een initiatief van samenwerking tussen verschillende clubs genomen worden in het najaar, door een stage te organiseren die openstaat voor iedereen en tegen het einde van het jaar de jeugd nog eens samen te brengen.

Samenstelling op de mat :
De lesgevers waren Jean Trembloy en Nathalie De Neve, Gina Deweerdt en Tim Wolput.
Namen deel: 11 jongeren van de AIKIKAI Theo Walravens Ternat
10 jongeren van de AIKIKAI FLANDERS (drie clubs)
19 jongeren van de SHOBUKAI (Tomikiaikido)
5 jonge Nederlanders (Tomikiaikido)

In de bus werden de volgende opmerkingen genoteerd na de stage:

Sven:
Ik vond dat tof. De opwarming duurde wel veeeel te lang. Jean heeft goed les gegeven, en Gina ook. En Nathalie was ook goed natuurlijk. Tim gaf die opwarming goed maar het duurde te lang. Ik wil heel graag nog eens naar een stage, ook eens met iedereen samen, maar het mag niet te lang duren.

Jurgen:
Die pauze was een heel goed gedacht, maar ik had liever een langere pauze, van een halfuur. Het cafetaria was ook goed. Ik vond het fijn, maar er was veel te veel volk, en er waren ook veel groteren bij, het was toch een stage voor de kinderen? We moeten dat nog doen!

Kevin:
Die van Flanders werken hunne greep nie goed af, en de Tomiki’s zijn veel te wild. Ik niet.

Cedric:
Jean heeft goed les gegeven en Nathalie ook. Er was een goeie massage bij, ik wil nog eens naar een stage om weer zo een massage te krijgen. De stage duurde wel iets te lang. De opwarming was veel te lang.

Tom:
Ik vond dat goed. Die Tomiki aikido marcheert ook. Hun opwarming was ook tof, maar onze aikido is gemakkelijker en plezanter.

Niko:
Zo een stage is goed en fris en gezond, dat is een geniaal gedacht. Ik wil elke maand zo een stage. Dit was mijn eerste stage en ik vind dat zeer verhelderend. De anderen werkten ook goed maar ik vond mijn eigen en Gerd en Tom het beste. Die matten lagen wel los en waren te zacht. We hebben goed getraind en we zijn allemaal moe nu. Mag ik echt mijn gedacht zeggen? Nathalie was goed maar Jean gaf nog slechter les dan gewoonlijk, hij heeft niet zo veel gezegd, hij was verlegen en liet zich door de anderen doen (en liet zich ook masseren). Hij was veel rustiger dan gewoonlijk, ik heb hem liever wilder, zoals in Mortal Combat. Schrijft gij dat allemaal op? Ik wil volgende keer wel een modernere bus en een betere chauffeur.

Nathalie:
Ik vond dat goed, het is spijtig dat mijne pa niet mocht meedoen. Die anderen werken wel harder, intensiever, wij zouden ook wat intensiever moeten werken. Dit is wel een mottige chauffeur.

Mieke(het publiek):
Het viel mij op dat de kinderen bijna allemaal, ook na de pauze, tot het einde konden blijven opletten. Voor de rest heb ik niet veel gezien want diene fotograaf liep altijd in mijn zicht. Schrijft gij dat op?

Jean:
Ik ben heel kontent dat de gasten heel gedisciplineerd gebleven zijn op het tapijt. Ons klein mannen moeten ook zeker niet onderdoen voor de anderen. Meer heb ik niet te zeggen.

Wedstrijd in aikido - competitie

In de namiddag zijn Jean, Cedric, Marc en Kevin teruggereden met de wagen, daar er ons gezegd werd dat Tomokiaikido wedstrijden ging organiseren. Wij kennen geen wedstrijdelement in onze stijl van aikidobeoefening, en wij wensten eens te zien hoe dit georganiseerd werd in het Tomiki aikido.

De wedstrijd bestaat uit drie onderdelelen 1. KATA DEMONSTRATIE
2. AANVAL MET TANTO (mes)
3. RANDORI OP AANVAL MET TANTO

Het eerste onderdeel is kata demonstratie uitgevoerd door twee aikidobeoefenaars die een reeks van opgelegde oefeningen demonstreren. Zij kwamen steeds van tegengestelde richting gelopen en als zij binnen elkaars bereik waren demonstreerden zij een techniek. Het waren verschillende paren die tegen elkaar uitkwamen en de jury, bestaande uit de hoogste dangraden beoordeelde de prestatie per paar door hun prestatie een puntenscore toe te kennen, net zoals in het turnen of het stijldansen. Het paar met de hoogste score won dit deel.

Het tweede onderdeel bestond uit het aanvallen met het mes en de afweer daarop. Het mes was gemaakt van rubber. De aanvaller had het mes vast en diende de verdediger tussen hoofd en gordel te raken, waarbij de steek diende uitgevoerd te worden met gestrekte arm en een voorwaartse verplaatsing van het lichaam, anders telde het niet. De verdediger mocht enkel verdedigen met afweer (Tegatana) zwaardhand en met verplaatsing, hij mocht geen grepen uitvoeren. De jury bestond uit drie scheidsrechters, de hoofdscheidsrechter, dit was Eddy Wolput hij hield de score bij en riep de winnaar uit na het beeindigen van de match, welke stipt gecronometreerd werd. De leidende scheidsrechter op de mat hield een oog op het totaal verloop van de match en kende de punten toe alsmede hij gaf ook strafpunten als de houding niet correct was (een rechte rug, niet voorovergebogen staan) of als het te agressief of te statisch werd. De derde scheidsrechter assisteerde de leidende scheidsrechter in zijn oordeel. De scheidsrechters hielden contact met elkaar door middel van twee vlaggetjes, een wit en een rood, overeenkomend met de kleur van de gordel van de deelnemers. Als b.v. rood de aanvaller was met het mes en hij raakte wit op een correcte manier werd door beide scheidsrechters het rode vlaggetje opgestoken en kende men een punt toe aan rood. Elke match bestond uit twee wedstrijden waar gewisseld werd van aanvaller, eerst rood, dan wit. Jean werd gevraagd om deel te nemen als scheidsrechter om te assisteren in het tornooi. In het begin was hij wel wat onwennig, maar al vlug gaf hij zijn beoordeling als een volleerd jurilid.

Het laatste en derde deel bestond uit wat zij noemen een RANDORI, namelijk het is een wedstrijd waar grepen dienen uitgevoerd te worden op aanval van een steek met het mes zoals in het eerste deel. Hier kunnen beide deelnemers dus scoren, hetzij door het uitvoeren van een correcte steek met het mes als aanval, en door het afweren en het toepassen van een toegelaten techniek uit de aikidobeoefening. Deze toegelaten technieken zijn beschreven in een soort kata die 17 opgelegde technieken bevat. Zij mogen enkel deze technieken gebruiken om te scoren.

Achteraf, na het uitroepen van de winnaars voor de drie onderdelen, hebben Jean en Marc, Albert Merckx van de aikidoclub Flanders uit Mechelen die instond voor de technische organisatie, de mat helpen opruimen en nadien met Eddy Wolput een glas gedronken, waar nog menig woord werd gewisseld over de aikidowedstrijden en de piekfijn verlopen junioren stage.