Mythes rond gewapende zelfverdediging
Er bestaat bij veel mensen grote weerstand tegen het idee van gewapende zelfverdediging. Er is weinig betwisting over het beginsel dat mensen het recht hebben zich te verdedigen tegen agressie, maar in een vreemde gedachtenkronkel vinden veel mensen het blijkbaar verkeerd hiervoor middelen te gebruiken die ook daadwerkelijk effektief zijn. Ongewapende technieken zijn aanvaardbaar als ze niet te brutaal zijn, en liefst ook al een paar honderd jaar voorbijgestreefd. Voorts lijkt het sociaal aanvaardbaar een aanvaller de schedel in te slaan met een kasseisteen of een stuk beton-ijzer of een stuurslot dat “toevallig” bij de hand is, maar een handig draagbaar knuppelje dat speciaal is ontworpen om zwaar letsel te beperken, is een verboden wapen.
Aan de basis van deze bizarre opvattingen lijken een aantal mythes en misvattingen over wapens te liggen. Deze mythes zijn het duidelijkst uitgedrukt voor de meest effektieve verdediging, namelijk het handvuurwapen. Wie handvuurwapens zegt, denkt natuurlijk meteen aan Amerika. Dit is misleidend, omdat Amerika een land met hoge misdaadcijfers is (ook voor misdaden die niets met wapens te maken hebben), waardoor de indruk ontstaat dat er een oorzakelijk verband is tussen wapenbezit en misdaad. Omdat er in Amerika sind 1976 veel onderzoek over de kwestie gedaan wordt, ga ik bij de studie van deze mythes voornamelijk uit van Amerikaanse gegevens. Voor deze gefundeerde studies kon iedereen natuurlijk geloven wat men wou, zonder zich iets van feiten te hoeven aantrekken.
“Wapens worden slechts gebruikt om te doden”
In Amerika worden jaarlijks ongeveer 35.000 mensen gedood met een vuurwapen. Ongeveer 554.000 misdaden worden gepleegd met een vuurwapen. Daartegenover staat dat jaarlijks 2,5 miljoen Amerikanen (het exacte aantal is omstreden, omdat dit meestal niet aangegeven wordt) zichzelf of hun familie verdedigen met een vuurwapen, waarvan voor 500.000 gevallen vermoed wordt dat het wapen hun leven redde. Hiervan zijn 46% vrouwen. [2] Dus wapens redden minstens 10 keer meer levens dan dat ze gebruikt worden om te doden.
“Vuurwapens zijn gevaarlijker voor de verdediger dan voor de aanvaller”
Statistieken van de US Bureau of Justice tonen aan dat vuurwapens de meest veilige en effektieve vorm van verdediging zijn, die minder kwetsuren bij de verdediger veroorzaakt dan eender welk ander verdedigingsmiddel, praten met de aanvaller, zich niet verdedigen, en proberen te ontsnappen. De gemiddelde kans gewond te raken bij een aanval is 30%, 27% voor wie meewerkt met de aanvaller, en 12% voor wie zich verdedigt met een vuurwapen (volgens Firearms and Violence, National Institute of Justice publication). In minder dan 1% van de verdedigingen raakt de verdediger gewond door zijn eigen wapen. [3] Professors James D. Wright en Peter Rossi ondervroegen 2.000 bandieten in Amerikaanse gevangenissen, 34% waren ooit verjaagd, beschoten of gevangen genomen door een gewapende burger, en 57% gaf toe banger te zijn voor een gewapend slachtoffer dan voor de politie.
“Wapens veroorzaken (een epidemie van) geweld”
Misdadig geweld in Amerika daalt al tientallen jaren, behalve voor tieners in ghettos in de binnensteden, en jongeren die zich met illegale drugshandel bezighouden. Indien men het geweld in de binnensteden verwaarloost, wordt in Amerika minder gemoord dan in bijvoorbeeld Groot Britannie met hun strengere wetten tegen wapenbezit.[2] Drugdealers kunnen hun geschillen niet voor de rechter uitvechten, het is logisch dat ze op elkaar schieten. Men mag deze toestanden echter niet veralgemenen.
De media spelen hier een belangrijke rol. Vooral geweld onder jongeren wordt graag gesensationaliseerd, waardoor de indruk van een vlaag van geweld ontstaat. Het stigmatiseren en marginaliseren van de jeugd door de media hype veroorzaakt een gevoel van onveiligheid wanneer jongeren zich verzamelen op openbare plaatsen. In plaats van aangepaste recreatieruimte te voorzien, zoekt men stemmen te halen met de “harde aanpak”.
Sinds 1993 is in Amerika het aantal geweldplegingen met 20% gedaald, de aandacht die de media aan geweld besteedt is echter gestegen met een verbluffende 721%! Jongeren pleegden 19% van de misdaden in 1994 tegen 23% in 1974.
Beweringen zoals “100.000 Amerikaanse kinderen dragen een pistool op school” zijn puur gefantaseerd. Hoewel een schietpartij op school natuurlijk sensationeel is, worden op twee dagen tijd meer kinderen door hun ouders vermoord (3.000 per jaar en elk jaar meer) dan gedurende een gans jaar op school (20 à 30, niet meer nu dan in 1970). In 1997 werden in Amerika 25 mensen vermoord op school, en 88 getroffen door de bliksem.
De eigenlijke oorzaken van geweld in de grote Amerikaanse steden zijn gebroken families en grote armoede, en het gebrek aan toekomstperspektieven voor de jeugd, niet het bezit van vuurwapens. [4]
De moordcijfers onder zwarte jongeren in Washington DC is 277 per 100.000, 20 keer meer dan het Amerikaans gemiddelde, hoewel het er al twintig jaar verboden is wapens te bezitten. [5] Moordcijfers zijn het laagst in staten met een liberale wapenwetgeving (per 100.000 North Dakota 1.1, Maine 1.2, South Dakota 1.7, Idaho 1.8, Iowa 2.0, Montana 2.6) en het hoogst in staten met draconische wetgeving (Columbia 80.6, New York 14.2, California 12.7, Illinois 11.3, Maryland 11.7). [7]
Volgens gegevens van The Home and Scottish Office zijn er in de UK minder geweldmisdrijven met vuurwapens in streken waar meer wapens bezeten worden, zowel proportioneel als in totaal aantal.
Volgens de National Safety Council is het aantal ongevallen met wapens voortdurend afgenomen sinds het begin van de eeuw, momenteel worden jaarlijks ongeveer 200 gevallen als ongeval geklasseerd, een groot verschil met de “duizenden onschuldige kinderen per jaar” van de propaganda. [8]
Verbod op vuurwapens vermindert het aantal zelfmoorden met een vuurwapen, maar verhoogt het gebruik van andere methodes (hangen, springen, gas), het globaal aantal blijft hetzelfde. [3]
Er kan geen simpel verband vastgesteld worden tussen het aantal gewelddaden en het percentage van de bevolking dat over wapens beschikt, zoals blijkt uit volgende tabel. Merk bijvoorbeeld op dat in Taiwan meer moorden zonder vuurwapen voorkomen dan het totaal aantal moorden in de US, dat in Ierland evenveel geschoten wordt als in de US hoewel er 5 keer minder vuurwapens zijn, dat er in Noorwegen dubbel zoveel vuurwapens zijn als in Belgie, en toch in Belgie dubbel zoveel mensen doodgeschoten worden als in Noorwegen.
De verspreiding van wapens heeft uiteraard wel effect op geweldplegingen, maar de effecten werken in verschillende richtingen. Bijvoorbeeld zijn gewapende overvallers minder geneigd hun slachtoffers te brutaliseren dan ongewapende overvallers.
“Passionele drama’s waarbij vrienden en familie vermoord worden”
De literatuur bevat zulke valse beweringen als “de meeste moordenaars zouden als brave burgers beschouwd worden tot ze de trekker overhalen” [9 ] en “de meeste moorden met vuurwapens gebeuren in passie met een wapen bedoeld voor zelfverdediging”. [10]
Data van de FBI toont dat moorden tussen familie en kennissen de minderheid uitmaken [11] maar bovendien definieert de FBI een “acquaintance” of “domestic homicide” als een geval waarbij moordenaar en dader elkaar kenden of verwant waren. Duellerende drugdealers die elkaar kennen zijn daarom nog geen vrienden! Meer dan driekwart van de daders hebben een lange geschiedenis van geweld, niet enkel tegenover hun vijanden en andere “kennissen”, maar ook tegenover hun verwanten. In 90% van de moorden op familieleden was de politie al minstens 1 keer aan huis geweest binnen twee jaar voor de brave burger de trekker overhaalde. Gemiddeld was de politie al 5 keer voor interventie aan huis geweest. [12,13,14,15]
Medische authoriteiten bevestigen dat “een gewelddadige geschiedenis de beste voorspeller is van geweldpleging” [16] De daders van familiemoorden zijn voor de overgrote meerderheid abnormale gevallen met een lange geschiedenis van geweldpleging tegen hun naasten. Dit is een heel ander beeld dan de mythische beelden van familie en vrienden die elkaar uitmoorden in vlagen van passie enkel en alleen omdat er een wapen in huis was.
“Een vuurwapen in huis heeft 43 keer meer kans een vriend of familielid te doden dan een inbreker”
Deze vreemde en misleidende slogan is de conclusie van een studie van Dr. Kellermann [17], een zoveelste poging om aan te tonen dat wapens gevaarlijk zijn voor de eigenaar. Om te beginnen bestond de groep gezinnen die hij bestudeerde voornamelijk uit criminelen, drugdealers, kansarmen en alcoholisten. En de enige misdadigers die hij bij de “slechten” rekent zijn inbrekers, die in Amerika meer nog dan hier liefst langskomen als er niemand thuis is.
Kellerman plaatst het aantal gedode inbrekers (1) tegenover alle gedode bekenden (43). Hij houdt echter geen rekening met het feit dat 37 van de 43 zelfmoorden waren, en 2 ongevallen. Van de rest betrof de helft gevallen van wettige zelfverdediging, want, in tegenstelling tot wat het besluit wil laten vermoeden, slaat ‘bekenden’ niet enkel op onschuldige kinderen en geliefde vrienden, maar ook op rivaliserende bendeleden, gewelddadige ex-echtgenoten en ontevreden drugdealers.
De belangrijkste fout in zijn methode is echter de veronderstelling dat het nut van een wapen kan uitgedrukt worden in het aantal doodgeschoten inbrekers. Het doel van een verdedigingswapen is levens te redden, verwondingen te vermijden, en eigendommen te beschermen, niet zoveel mogelijk inbrekers doodschieten. Minder dan 0,1% (1 op 1.000) van de gevallen waar een vuurwapen voor verdediging gebruikt wordt, eindigen met de dood van de aanvaller. [3]
Kellermann voerde recent een nieuwe studie uit op een meer representatieve groep, waardoor zijn conclusie moest aangepast worden tot “2,7 keer”. Hij gebruikte echter nog altijd dezelfde zinloze methode. [18] Interessant genoeg zei Dr. Kellermann in een interview dat hij wilde dat zijn vrouw een vuurwapen droeg voor als ze aangerand werd. [19]
Hoeveel van de slachtoffers van geweld zijn echt onschuldige kinderen? Het blijkt dat 2/3 van de “slachtoffers” gedood door vuurwapens drugdealers of hun klanten zijn. [22,23] In 1990 hadden 67% van de “slachtoffers” een strafblad met gemiddeld vier arrestaties voor elf misdrijven. [23] Niet bepaald pijlers van de samenleving dus.
Wie zijn de betrokkenen in schietpartijen? Kleck splits ze als volgt op;
a) Misdadigers met meerdere eerdere veroordelingen (75%)
b) Mensen met eerdere veroordelingen voor familiaal geweld (14%)
c) Jongeren tussen 15 en 19, dus per definitie zonder strafblad (6%)
d) Anderen (5%)
“Strenge wetten houden vuurwapens van de straat”
Misdadigers die wetten negeren tegen moord, roof, en drugshandel vegen gegarandeerd hun voeten aan wetten op wapenbezit en wapendracht. Voorstanders van strenge wapenwetten zeggen zelden iets over de haalbaarheid van hun voorstellen, wat begrijpelijk is; misdadigers vinden altijd vuurwapens, zelfs in Amerikaanse gevangenissen worden geregeld vuurwapens in beslag genomen. Als ze niet gekocht kunnen worden op de zwarte markt, maken misdadigers ze zelf. Zelfs in een politiestaat zoals China worden op een maand tijd ongeveer 120,000 illegale vuurwapens in beslag genomen. [25]
Het is duidelijk dat strenge wetten op wapenbezit enkel invloed hebben op de mensen die bereid zijn zulke wetten na te leven, met als gevolg dat deze mensen disproportioneel ontwapend worden in vergelijking met misdadigers. Ervaring in Amerikaanse staten toont aan dat het aantal gewelddadige misdaden afneemt wanneer mensen van goed gedrag en zeden toegang hebben tot het meest veilige en efficiente verdedigingsmiddel - handvuurwapens. [26,27]
Het invoeren van strengere wetten is meestal eerder een symbolische dan een praktische beslissing. Het is natuurlijk een maatregel die weinig kost en de kiezer de indruk geeft dat er iets aan het veiligheidsprobleem wordt gedaan. De resultaten kunnen echter tegenvallen. Staatsekretaris Reginald Moreels: “Hoe meer de legale wapenhandel gereglementeerd wordt, des te meer de illegale wapenhandel hoogtij viert.”
“De gewone burger is te incompetent om zich gewapend te verdedigen”
In Amerika vermijden gewapende burgers 7 à 10 keer meer misdaden dan de politie, en ze doen het op een veiliger manier. [3] De politie doodt ongeveer 11% onschuldigen, gewapende burgers slechts 2%, minder dan 1 in 26.000. [27] Als politie naar iemand schiet met de bedoeling te raken, slagen ze er maar in 37% van de gevallen in raak te schieten. Misdadigers raken hun slachtoffers in 18% van de gevallen. Gewapende burgers treffen doel in 53% van de gevallen, enraken ook veel minder vaak gewond dan politie bij het stoppen van een misdrijf.
Irrationele vooroordelen
We zijn ons meestal niet eens bewust van de subjectiviteit en onredelijkheid van onze eigen vooroordelen. De meeste mensen realiseren zich pas dat ze met verschillende maten en gewichten redeneren, als ze er rechtstreeks mee geconfronteerd worden. Laat ons eens naar het meest verspreide wapen in Belgie kijken, nl. de hond. Een getrainde hond is een dodelijk wapen, klaar om op bevel van zijn baas of op eigen initiatief eender wie dood te bijten. Daarbij kan de eigenaar haast altijd zijn schuld op de hond afwentelen.
Men zou logisch gezien verwachten dat tegenstanders van vuurwapens ook tegen het bezit van honden zouden zijn. Nochtans horen we nooit een verbod op honden eisen omdat iemand die met zijn hond gaat wandelen, bij de minste woordenwisseling of in een vlaag zinsverbijstering zijn hond op een onschuldige voorbijganger zou kunnen loslaten. Of met de hond mensen zou kunnen bedreigen en beroven. Of de hond zou kunnen africhten om een familielid uit de weg te ruimen.
Is een hond in huis soms veiliger dan een vuurwapen? Tegenover de grotendeels imaginaire onschuldige kinderen en dierbare familieleden die volgens Kellerman het slachtoffer worden van een vuurwapen in huis, staan de spijtig genoeg zeer reele voorvallen waarin werkelijk kinderen worden doodgebeten door een hond. Nochtans kan eender wie zich een hond aanschaffen, zonder te moeten bewijzen dat men capabel is de hond te houden en op te voeden zonder er een psychopatische doodbijter van te maken. De vraag of honden al of niet geregistreerd moeten worden, en beperkingen op onbetrouwbare rassen gaan zelden gepaard met dezelfde emotionaliteit als gelijkaardige kwesties met betrekking tot andere wapens. Nochtans lopen andere wapens zelden onbeheerd op straat, noch bevuilen ze dagelijks de omgeving.
Een vergelijking: wapens en wagens
Hoewel het verkeer vele malen meer slachtoffers veroorzaakt dan vuurwapens, heeft men geen vergunning nodig om een auto te bezitten en te gebruiken op privaat eigendom. Men moet geen “noodzaak” bewijzen om een auto te mogen kopen. De politiecommisaris van de gemeente heeft niet het recht zonder de minste reden te weigeren u een rijbewijs te verlenen, en het verkrijgen van een rijbewijs is geen kwestie van nepotisme en corruptie, enkel toegankelijk voor rijken, mensen met connecties, of bepaalde pedofiele tipgevers (Marc Dutroux kreeg een wapenvergunning in 1994).
Enkel het gebruik - en misbruik - van wagens is gereglementeerd. Verzamelaars van auto’s of racefanaten hebben geen “arsenaalvergunning” nodig. Niemand denkt dat de auto de oorzaak is van misdrijven waarbij auto’s gebruikt worden, zoals gevaarlijk rijden onder invloed, overvallen of bomauto-terrorisme. Niemand stelt voor auto’s te verbieden omdat ze illegaal of onverantwoord gebruikt kunnen worden, of sneller kunnen rijden dan het toegelaten maximum, al weten we allemaal dat snelheid doodt.
Maar, zeggen de critici, wagens vervullen een nuttige funktie! Wel, wapens vervullen ook een nuttige funktie, bijvoorbeeld het leven redden van 2,5 miljoen mensen per jaar in Amerika alleen. Staten die hun wetgeving hervormen zodat wetslievende burgers wapens kunnen dragen voor zelfverdediging, zien een sterke terugval in geweldpleging en moord. [11,26,27] Ook mensen die zelf geen wapen willen dragen profiteren mee van zo een politiek, omdat misdadigers nooit zeker zijn wie gewapend is en wie niet.
In Amerika hebben 22 staten hun wetgeving zodanig aangepast dat mensen zich buitenhuis ook gewapend kunnen verdedigen. [26,27] In deze staten zijn alle vormen van misdaad sindsdien afgenomen volgens de FBI Uniform Crime Reports. [11] Moord, aanranding, en geweld daalden met 40%, gewapende overval met 50%, verkrachting met 30%, en diefstallen met 10%, hoewel gemiddeld slechts 2% van de bevolking uiteindelijk verkiest een draagvergunning aan te vragen. [11] Geen enkel van de rampscenarios voorgestelt door tegenstanders van wapendracht is uitgekomen. In tegendeel, een toename van het aantal wapens in handen van de wetslievende burgers heeft duidelijk een positief effekt op de samenleving. [27]
Nawoord
Het volgende is een getuignis van Dr. Susan Gratia, overlevende van een wilde schietpartij in een restaurant, voor de legislatuur van Missouri. Haar vuurwapen, waarvoor ze een vergunning heeft, lag in de auto omdat het in Missouri verboden is vuurwapens in een restaurant te brengen.
Ergens maakte ik één van mijn domste keuzes… Ik vreesde dat als ik in een restaurant zou gepakt worden met mijn pistool in mijn handtas, ik mijn vergunning zou verliezen. Dus liet ik mijn wapen in de auto, waarover de wet nogal dubbelzinnig is… en ik dacht, ik zal het waarschijnlijk toch maar onderweg nodig hebben, ‘s nachts in het veld met motorpech ofzo…
Ik denk dat iedereen hier weet wat er gebeurde bij Luby’s. Maar in een notedop, weet je, we denken allemaal, dat misdaden enkel gebeuren in donkere steegjes… Ik ben in mijn leven nooit bij een misdaad betrokken geweest, ik was met mijn ouders in een restaurant, op de middag, een zonnige dag, samen met 140 andere mensen, okee, in een rustig stadje.
Die kerel… rijdt door het venster… en begint te schieten… Mijn vader en ik keren meteen de tafel op haar kant en we kruipen er allemaal achter, en ik… je weet wat je eerste gedacht is… die kerel komt de tent beroven… en dan realiseer je dat hij niets anders doet dan mensen neerschieten.
Toen hij op ons af kwam, greep ik naar mijn handtas… nu, ik begrijp dat veel mensen denken… ze denken… dan was er een vuurgevecht geweest en zouden er nog veel meer doden gevallen zijn… Nee… ik lag op de grond, iedereen lag op de grond, ik had een zuiver schot, een plek om mijn hand te steunen, hij zou zelf niet gezien hebben wat ik deed… Ik zeg niet dat ik daar iedereen zou gered hebben, maar ik zou een kans gehad hebben… dat is al wat ik zeg, een kans… Maar mijn wapen lag 50 meter verder in de auto!
Mijn vake zei “Ik moet iets doen! Ik moet iets doen! Die kerel gaat hier iedereen afmaken!” Zo ik kon hem niet tegenhouden en toen hij dacht dat hij een kans had, sprong hij naar die gek… de kerel draaide zich om, schoot mijn vake in de borst… en mijn vake viel neer.
Kort… hij veranderde van richting toen. Kort daarna brak iemand een raam en ik zag een kans om te ontkomen… Ik hielp mijn moeke recht, en vluchtte door het raam naar buiten… ik hoopte dat ze mij volgde… maar ze kroop tot bij vake en bleef bij hem… en die… ik probeer een proper woord te vinden… die persoon… uh… passeerde uiteindelijk en schoot haar ook dood… okee?
Laat mij het nog eens herhalen, voor het geval het nog niet helemaal duidelijk is. Mijn staat heeft een wapenwet. Die wet belette Hennard niet van iedereen daar te doden! Wat die wet deed, was mij beletten mijn familie te beschermen! Dat is alles wat die wet deed! Dat is… dat is zo belangrijk!
Referenties:
[1] Leape LL. "Error in Medicine." JAMA. 1994; 272(23): 1851-57.
[2] Suter E. "Guns in the Medical Literature - A Failure of Peer Review." Journal of the Medical Association of Georgia. March 1994; 83: 133-48.
[3] Kleck G. Point Blank: Guns and Violence in America. New York: Aldine de Gruyter. 1991.
[4] Suter EA, Waters WC, Murray GB, et al. "Violence in America - Effective Solutions." Journal of the Medical Association of Georgia. Spring 1995, forthcoming.
[5] Fingerhut LA, Ingram DD, Feldman JJ. "Firearm Homicide Among Black Teenage Males in Metropolitan Counties: Comparison of Death Rates in Two Periods, 1983 through 1985 and 1987 through 1989." JAMA. 1992; 267:3054-8.
[6] Hammett M, Powell KE, O'Carroll PW, Clanton ST. "Homicide Surveillance - United States, 1987 through 1989." MMWR. 41/SS-3. May 29,1992.
[7] FBI. Uniform Crime Reports Crime in the United States 1991. Washington DC: US Government Printing Office. 1992
[8] National Safety Council. Accident Facts 1992. Chicago: National Safety Council. 1993.
[9] Webster D, Chaulk, Teret S, and Wintemute G. "Reducing Firearm Injuries." Issues in Science and Technology. Spring 1991: 73-9.
[10] Christoffel KK. "Towards Reducing Pediatric Injuries From Firearms: Charting a Legislative and Regulatory Course." Pediatrics. 1992; 88:294-300.
[11] Federal Bureau of Investigation, US Department of Justice. Uniform Crime Reports Crime in the United States 1993. Washington DC: US Government Printing Office. 1994. Table 5.
[12] Dawson JB aand Langan PA, US Bureau of Justice Statistics statisticians. "Murder in Families." Washington DC: Bureau of Justice Statistics, US Department of Justice. 1994. p. 5, Table 7.
[13] US Bureau of Justice Statistics. "Murder in Large Urban Counties, 1988." Washington DC: US Department of Justice. 1993.
[14] Narloch R. Criminal Homicide in California. Sacramento CA: California Bureau of Criminal Statistics. 1973. pp 53-4.
[15] Mulvihill D et al. Crimes of Violence: Report of the Task Force on Individual Acts of Violence." Washington DC: US Government Printing Office. 1969. p 532.
[16] Wheeler ED and Baron SA. Violence in Our Schools, Hospitals and Public Places: A Prevention and Management Guide." Ventura CA: Pathfinder. 1993.
[17] Kellermann AL. and Reay DT. "Protection or Peril? An Analysis of Firearms-Related Deaths in the Home." N Engl J. Med 1986. 314: 1557-60.
[18] Kellermann AL, Rivara FP, Rushforth NB et al. "Gun ownership as a risk factor for homicide in the home." N Engl J Med. 1993; 329(15): 1084-91.
[19] Japenga A. "Gun Crazy." San Francisco Examiner. This World supplement. April 3, 1994. p. 7-13 at 11.
[20] Max W and Rice DP. "Shooting in the Dark: Estimating the Cost of Firearm Injuries." Health Affairs. 1993; 12(4): 171-85.
[21] Nieto M, Dunstan R, and Koehler GA. "Firearm-Related Violence in California: Incidence and Economic Costs." Sacramento CA: California Research Bureau, California State Library. October 1994.
[22] McGonigal MD, Cole J, Schwab W, Kauder DR, Rotondo MF, and Angood PB. "Urban Firearms Deaths: A Five-Year Perspective." J Trauma. 1993; 35(4): 532-36.
[23] Hutson HR, Anglin D, and Pratss MJ. "Adolescents and Children Injured or Killed in Drive-By Shootings in Los Angeles." N Engl J Med. 1994; 330: 324-27.
[24] Zedlewski EW. Making Confinement Decisions - Research in Brief. Washington DC: National Institute of Justice, U.S. Department of Justice. July 1987.
[25] United Press. "China seizes 120,000 guns." October 21, 1994.
[26] Cramer C and Kopel D. Concealed Handgun Permits for Licensed Trained Citizens: A Policy that is Saving Lives. Golden CO: Independence Institute Issue Paper #14-93. 1993.
[27] Cramer C and Kopel D. "Shall Issue": The New Wave of Concealed Handgun Permit Laws. Golden CO: Independence Institute Issue Paper. October 17, 1994.